Theo y học cổ truyền, huyết áp thấp phần lớn do khí huyết hư nhược gây nên. Thịt gà vị ngọt, tính ấm, có công dụng bổ tinh ích tuỷ, ôn trung ích khí; nhân sâm vốn là thuốc đại bổ nguyên khí, có khả năng nâng cao năng lực hoạt động của các cơ quan trong cơ thể, tăng cường trương lực mạch máu, thúc đẩy tuần hoàn huyết dịch và cải thiện quá trình cung cấp oxy. Vì vậy, phối hợp hai loại thực phẩm này với nhau cùng với các vị thuốc tạo nên món ăn có tác dụng làm tăng chỉ số huyết áp rất tốt.
Gà hầm sâm hoàng kỳ: Gà mái một con (1kg), nhân sâm 10g, hoàng kỳ 30g, ngũ vị tử 15g. Gà làm thịt chặt miếng, các vị thuốc cho vào túi vải, buộc kín miệng. Tất cả bỏ vào nồi hầm lửa nhỏ cho thật nhừ, bỏ bã thuốc chế thêm gia vị, dùng làm canh ăn.
Công dụng: Ích khí trợ dương, bổ tâm dưỡng huyết. Món này rất thích hợp cho người bị huyết áp thấp thể “Tâm tỳ lưỡng hư” biểu hiện bằng các triệu chứng: mệt mỏi nhiều, hay có cảm giác khó thở, chân tay rã rời, đầu choáng mắt hoa, dễ có cảm giác hồi hộp trống ngực, hay vã mồ hôi, ăn kém, chậm tiêu, sắc mặt nhợt nhạt, đại tiện lỏng nát, miệng nhạt, chất lưỡi nhợt.
Canh gà hỗn hợp: Thị gà 50g, thịt bò 100g, bầu dục bò 1 quả, bầu dục chó 1 quả, kỳ tử 10g, thỏ ty tử 10g, nhục thung dung 6g. Bầu dục bò và chó làm sạch, bổ đôi, ngâm nước lạnh trong 30 phút; thịt bò và thịt gà thái miếng; các vị thuốc cho vào túi vải, buộc kín miệng. Tất cả cho vào nồi hầm lửa nhỏ cho thật nhừ rồi bỏ bã thuốc, chế thêm hạt tiêu, gừng tươi thái chỉ và gia vị vừa đủ, chia ăn vài lần trong ngày.
Món này rất thích hợp với người huyết áp thấp thể bệnh “Thận dương hư suy” với các biểu hiện đầu choáng mắt hoa, tai ù điếc, hay quên, lưng đau gối mỏi, sắc mặt nhợt nhạt, tinh thần mệt mỏi, sợ lạnh, tay chân lạnh, tiểu tiện nhiều lần về đêm, ăn kém, đại tiển lỏng nát, chất lưỡi nhợt.
Gà mái hầm sâm: Hồng sâm 5g thái phiến, gà mái 1 con (800g) bỏ phủ tạng, luộc sôi khoảng 3 phút rồi cho vào nồi đất hầm thật nhừ cùng nhân sâm, thêm gia vị, chia ăn vài lần. Bài thuốc này thích hợp với bệnh nhân huyết áp thấp kèm theo các biểu hiện gầy yếu, mặt nhợt nhạt, mệt mỏi, hay khó thở, chóng mặt, trí nhớ giảm sút…
BS Khánh Toàn
Bệnh viện TƯ Quận đội 108
Báo Khoa học & Đời sống – 21/1/2015